درمان عامیانه نزد مردم ایران

یکی از وجوه مطالعه در فرهنگ عامه مطالعه و بررسی نوع باورها و چگونگی عقاید مردم درمواجهه با بیماری‌هاست. ازسویی در گذشته(و حتی اکنون در مناطقی)درکنار طب سنتی، طب عامیانه رواج دارد. طب عامیانه آمیزه‌ای از خرافات و باورهای نادرست و گاه نشانه‌هایی از طب سنتی است. وجود بیماری‌های فراوان به دلیل نبود سواد و بهداشت و دردسترس نبودن پزشکان چیره دست، زمینه‌های رشد این باورها را بیشتر می‌کرد. هدف از این مقاله آشنایی با صد بیماری‌ شناخته شده نزد مردم ایران و راه‌های درمان و باورهای عامه در مناطق مختلف است؛ بی آنکه به علل و عوارض بیماری بپردازیم. این مقاله تنها جستارگشایی برای مطالعات بیشتر در این زمینه است. منابع مطالعاتی ما کتابخانه‌ای و پنجاه منبع از کتب فرهنگ عامه شهرهای ایران و کتب طب سنتی قدیم است. در انتخاب منابع محدودیتی نداشتیم و هرجا که با یکی از این بیمار‌ها مواجه شدیم از آن استفاده کردیم و به طور مستقیم نقل کردیم. نتیجه این پژوهش فهرست کردن صد بیماری و نشان دادن برخوردهای غیرعلمی و خرافه‌آمیز مردم با هریک از آن‌هاست. در برخی موارد درمان را پزشکی امروز هم اثبات می‌کند که نتیجه تجربیات مردم است بدون به علت با علل آن واقف باشند. هرچه هست قدرت و کارکرد این درمان‌ها تا قرن‌ها بر زندگی و فرهنگ مردم سیتره داشته و مردمان سخت بدان اعتقاد و باور داشتند. این تحقیق سیر تاریخ پزشکی را نیز بر ما معلوم می‌دارد که چگونه امروز به این نقطه رسیده‌ایم.